Definitief Programma Energiehoofdstructuur brengt benodigde ruimte voor toekomstig energiesysteem in kaart
Nederland werkt naar een klimaatneutrale energievoorziening in 2050. Deze vraagt meer ruimte dan het fossiele systeem. Om die reden is het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) gemaakt. Hierin wordt voor het eerst de totale benodigde ruimte en de effecten hiervan op de samenleving in kaart gebracht. Het definitieve programma werd op 4 maart door minister Jetten (Klimaat en Energie) aangeboden aan de Tweede Kamer.
@BGF
Het PEH geeft de ruimtelijke visie voor de energiehoofdstructuur voor Nederland in 2050 op land. Het richt zich op nationale infrastructuur, zoals hoogspanningslijnen en -stations, grootschalige elektriciteitsproductie, batterijen, waterstoffabrieken en ondergrondse waterstofopslag.
Kansen
In het energiesysteem verdwijnen functies, zoals kolencentrales en kolenoverslag, en komen functies bij in de ruimte: elektrolysers (waterstoffabrieken), regelbare centrales, batterijen en elektriciteitsstations. Zo zouden er bijvoorbeeld zo’n 80 voetbalvelden nodig (40 hectaren) zijn om 4 gigawatt waterstof capaciteit in 2030 te hebben. Er zijn scenario’s waar in 2050 50 gigawatt elektrolyse wordt voorspeld, dus 1000 voetbalvelden. De komende tijd zal ook zo’n 350 kilometer aan hoogspanningsverbindingen 380/220KV. aangelegd moeten worden, inclusief tientallen elektriciteitstations. En door toenemende elektrificatie zijn meer elektriciteitscentrales nodig die je aan en uit kunt zetten voor die momenten dat er onvoldoende zon- of windenergie wordt opgewekt.
Met het PEH zijn alle potentiële projecten tot 2050 voor het eerst goed in beeld. Dit biedt kansen.
“Nederland staat aan het begin van een grote verbouwing van de infrastructuur, zeker waar het gaat om het energiesysteem. We kunnen niet meer project-voor-project over elkaar heen plannen zonder dat hier systematisch over is nagedacht. Door vooruit te denken en tijdig ruimte vrij te maken zijn er meer mogelijkheden om locaties te vinden die vanuit maatschappelijk oogpunt wenselijk zijn. We plaatsen fabrieken voor de productie van waterstof dichtbij plekken waar windenergie van zee op land komt. Hierdoor zijn er minder kabels en buizen nodig door het land en is de waterstofproductie dichtbij de industrie, die de waterstof gaat gebruiken.” – Minister Jetten, Klimaat en Energie
Effectenanalyse op basis van verschillende scenario’s
Om dit allemaal zorgvuldig te plannen is een effectanalyse gedaan op basis van verschillende scenario’s die variëren in de vormen van energie die we gaan opwekken en gebruiken, en ook voor de ruimte die daar voor nodig is.
Op basis van deze inzichten zijn de benodigde ruimte, kansen en knelpunten vroegtijdig in kaart gebracht. Ook is al bijeengebracht hoe die ruimte voor toekomstige projecten alvast kan worden voorbereid. Ruimte voor energie wordt sturend voor andere ruimtelijke ambities, niet meer als sluitstuk zoals nu vaak het geval is.
Aandachtspunten
Naast kansen zijn er twee aandachtspunten voor de toekomst naar aanleiding van het PEH, zo stelt minister Jetten in de kamerbrief. Deze betreffen ten eerste het grote ruimtebeslag in regio’s waar aanlanding van windenergie van zee plaats vindt. Dat speelt in elk geval in de grote havenclusters aan de kust en, indien er diepe aanlanding richting Chemelot wordt gerealiseerd, ook in Chemelot in Limburg.
Het tweede aandachtspunt is dat het belangrijk is om bestaande ruimtelijke reserveringen te behouden. De reserveringen zullen ook geborgd moeten worden in lokale plannen om ze niet verloren te laten gaan.
Minister Jetten sluit de kamerbrief af met een waarschuwing dat er nog veel werk te doen is: ‘Met het opleveren van het Programma Energiehoofdstructuur hebben we een belangrijke stap gezet om ruimte voor de energietransitie te realiseren, maar ik benadruk dat het echte werk om dit programma in de praktijk te realiseren nog grotendeels moet beginnen, met de belanghebbenden in betreffende regio’s, provincies en gemeenten. Alleen in goede samenwerking met de medeoverheden en andere belanghebbenden kunnen we de ruimte organiseren die nodig is voor de energietransitie’.
Vierjaarlijkse update
Het PEH is een van de programma’s onder de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en bevat structurerende keuzes voor de energiehoofdinfrastructuur. Het Programma zal vierjaarlijks worden geactualiseerd. Over twee jaar zal het PEH inclusief de uitvoering tussentijds geëvalueerd worden. Bron: Rijksoverheid
Category: Windenergie
