Ondernemers en investeringskansen voor on- en offshore windenergie in de Baltics

Denisa Kasa

Overheidsbeleid, vergunningsprocedures, milieuvoorschriften, toeleveringsketens en beschikbaarheid van arbeidskrachten in de windenergiesector staan bekend om sterk te kunnen variëren per land. Naarmate echter steeds meer nieuwe overeenkomsten door de Europese Unie worden bekrachtigd, is de ontwikkeling van nieuwe projecten niet langer een “eenmansklus” die kan worden uitgevoerd door uitsluitend te vertrouwen op lokale expertise.

Groot offshore windpotentieel in de Oostzee

Zo heeft bijvoorbeeld de gezamenlijke ‘Baltic Sea Offshore Wind Declaration’, een intentieverklaring met betrekking tot de ontwikkeling van offshore windenergie in de Oostzee, de landen Denemarken, Duitsland, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Finland en Zweden ertoe aangespoord hun gezamenlijke inspanningen voor de ontwikkeling van offshore windparken op te voeren. Dit zeegebied heeft namelijk een onaangeboord potentieel van 93 GW.

In deze intentieverklaring worden de participerende landen verzocht “samen te werken bij het identificeren van potentiële gezamenlijke en hybride projecten in de Oostzee en de ontwikkeling daarvan onder de betrokken landen te bevorderen”.

Kick-start Estland & Letland

Volgend op deze officiële proclamatie, wordt een eerste samenwerking in de offshore windenergiesector ingezet tussen Estland en Letland. Zij zijn het eens geworden over de gezamenlijke ontwikkeling van een offshore windpark met 1 GW vermogen. Beide landen hebben in hun geactualiseerde maritieme ruimtelijke plannen ruimte uitgetrokken voor dit project. Zo zijn zij van plan in 2026 een gezamenlijke aanbesteding te houden en het windpark tegen 2030 in bedrijf te stellen.

Van deze twee landen is Estland het meest vertrouwd met de windsector. Momenteel exploiteert Estland voor 312 MW aan onshore windparken en heeft de regering te kennen gegeven dat windenergie een van de belangrijkste dragers van hernieuwbare energie in het land zal zijn. De Estse regering heeft in haar nieuwe maritieme ruimtelijke plan bepaald dat 1.700 vierkante kilometer zal worden toegewezen aan offshore windparken (waarvan de capaciteit kan oplopen tot 7 GW) en werkt daarom momenteel aan aanvullende plannen.

Anderzijds is de Letse regering terughoudender met het plannen van meer windcapaciteit. Afgezien van het gedeelde offshore windpark met Estland, heeft het geen begrotingsmiddelen of EU-fondsen uitgetrokken voor andere on/offshore projecten die gunstig zouden zijn voor het land.

Litouwen

Litouwen lijkt op zijn buurlanden wat betreft de ambities voor de bouw van nieuwe offshore windparken. De Litouwse regering heeft een “Nationaal energie- en klimaatactieplan van de Republiek Litouwen voor 2021-2030” opgesteld, dat voorziet in de bouw van 700 MW geïnstalleerd vermogen voor offshore windenergie. Bovendien voorspellen ramingen van WindEurope voor de ontwikkeling van onshore windenergie in Litouwen zelfs een potentiële toename van de capaciteit met ongeveer 1 GW.

Kansen voor Nederlandse ondernemers

Rekening houdend met de ervaring en de beschikbare expertise in on/offshore windontwikkelingen in Estland, Letland en Litouwen, zijn er veel mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven om betrokken te raken bij de bovengenoemde plannen voor de energietransitie. Nederlandse adviesbureaus kunnen bijvoorbeeld een bijdrage leveren aan de projectontwikkeling door bijvoorbeeld milieueffectbeoordelingen, engineering, contracting en financiering. Ook door het implementeren van recente innovaties in de projectontwikkeling kan een bijdrage worden geleverd.

Andere aantrekkelijke mogelijkheden voor Nederland liggen in het ontwikkelen van de logistieke keten voor offshore wind in de Baltics. Naarmate nieuwe offshore windprojecten in de Baltische Staten worden ontwikkeld, moeten Europese toeleveringsketens worden ingeschakeld. Hier kunnen Nederlandse logistieke en installatiebedrijven het voortouw in nemen, niet alleen vanwege hun ervaring op de West Europese markten, maar ook vanwege hun reeds bestaande banden met het Baltische gebied.

Geschreven door: Denisa Kasa, investeringsadviseur, Energy Investment Management

Denisa Kasa voert sinds september 2021 onderzoek uit naar de ondernemers- en investeringskansen die de energietransitie in Oost-Europese en Balkanlanden creëert. Dit artikel is gebaseerd op enkele van haar bevindingen over de windenergiesector in Litouwen, Estland en Letland.

Dit artikel is de derde in reeks. Lees ook Denisa’s bijdrage over Polen en Roemenië.

Dat er interesse is onder Nederlandse ondernemers in de windsector voor de kansen in deze regio’s werd nog eens bevestigd tijdens de afgelopen WindDay (16 juni 2022). Minister Rob Jetten en NWEA deden uitgebreid verslag over de offshore windkansen tijdens een werkbezoek aan Polen. Denisa leidde twee rondetafel sessies over ondernemers- en investeringskansen die de energietransitie in Oost-Europese en Balkanlanden creëert.

Tags: Baltic Blue Energy OÜ, Baltics, Denisa Kasa, Eesti Energia, Enefit Green, Energy Investment Management, investeringskansen, Neugrund OÜ

Category: Longreads, Wereldwijd, Windenergie