Routekaart Elektrificatie identificeert meest kansrijke route voor elektrificatie industrie tot 2030 en 2050
Voor 2030 is minimaal 30 TWh extra elektriciteit nodig voor de industrie en moet er 10 GW extra windenergie ontwikkeld worden op zee. Voor 2050 is de industriële energiebehoefte 80 tot 130 TWh. Dat is voor het eerst in detail uitgerekend in de op 14 oktober gepresenteerde Routekaart Elektrificatie.
De Nederlandse industrie draait van oudsher op een combinatie van aardgas en grote hoeveelheden restgassen. Om de industrie te verduurzamen en de CO2-uitstoot volgens de doelstellingen van het Klimaatakkoord terug te brengen, zijn flinke stappen nodig. Stappen die het huidige systeem in 30 jaar tijd moeten transformeren tot een nieuwe werkwijze. Elektrificatie is daartoe onmisbaar. Elektrificatie zal minimaal 60% van de totale behoefte van de industrie invullen. De Routekaart Elektrificatie heeft tot in detail berekend en uitgestippeld wat de meest kansrijke route is tot 2030 en 2050.
Rob Kreiter, namens de Werkgroep Power-to-Industry, Carolien Gehrels en Jan Jacob van Dijk, voorzitters van de Uitvoeringstafels Industrie & Elektriciteit onder het Klimaatakkoord, overhandigden de routekaart aan Sandor Gaastra, directeur-generaal Klimaat en Energie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Sandor Gaastra: “Elektrificatie is voor de industrie een belangrijke route om tot structurele verduurzaming te komen; daarom ben ik blij dat deze Routekaart kan bijdragen om hier de volgende stappen in te zetten.”
Het is nu aan de overheid, netbeheerders, industrie, de energiesector en andere betrokkenen om hier invulling aan te geven. Daarbij hoeft volgens de opstellers van de routekaart niet op elkaar gewacht te worden. De routekaart geeft voldoende handvatten om direct aan de slag te gaan; zowel voor de industrie- als de energiesector als de overheid en de politiek.
Het technisch potentieel voor industriële elektrificatie in Nederland is hoog
Als we de CO2-uitstoot van de Nederlandse industrie drastisch willen verlagen door te elektrificeren, dan is er enorm veel extra opwekcapaciteit nodig. Die extra inzet van elektriciteit in de industrie, zowel direct als indirect (via conversie naar waterstof), kan tegen 2050 oplopen tot zo’n 130 TWh. Dit is bovenop de bestaande elektriciteitsvraag van de industrie, de vraag van nieuwe industrietakken en de toenemende vraag uit andere sectoren zoals datacenters. We hebben het hier over meer dan het huidige totale elektriciteitsgebruik in Nederland (dus inclusief huishoudens, kantoren etc) en 3 tot 4 keer meer dan de huidige elektriciteitsvraag van de industrie.
De minimale inzet van elektriciteit en groene waterstof om de beoogde doelen voor emissiereductie te halen is 80 TWh. Dat betekent wel maximale inzet van andere opties voor emissiereductie zoals energiebesparing, groen gas, geothermie en het huidige CCS-plafond. De Routekaart Elektrificatie concludeert dat de benodigde 80 TWh voor de industrie een duidelijke no regret doelstelling is en zeer waarschijnlijk nog onvoldoende. Om in deze elektriciteitsvraag van de industrie te voorzien zullen op zee extra windturbines moeten worden gebouwd, goed voor 26 – 46 GW. Op korte termijn, in de periode tot 2030, kan de industrie aan de slag, met (hybride) e-boilers, elektrische aandrijvingen en warmtepompen en met innovaties die na 2030 nodig zijn.
Stappenplan om elektrificatiekansen te verzilveren
Om de kansen voor elektrificatie te benutten is intensieve samenwerking van alle spelers in de keten vereist. Overheid, elektriciteitsproducenten, netbeheerders, onderwijs en industrie moeten nú keuzes maken voor beleidsmaatregelen en investeringen die op korte termijn tot de uitrol van elektrificatie leiden en tegelijk het pad naar 2050 voorbereiden. De overheid speelt hierbij een belangrijke rol als initiator en regisseur van het proces en bij het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor industriële elektrificatie.
De Routekaart Elektrificatie biedt een stappenplan voor industriële elektrificatie:
1. Stel heldere beleidsdoelen en maak de instrumenten passend voor industriële elektrificatie. De industrie zou tot 2030 minimaal 30 TWh moeten elektrificeren. De huidige subsidies (SDE++) zouden meer ruimte moeten geven aan elektrificatie van de industrie. Om doelstellingen voor 2030 te realiseren, moet deze impuls er in de komende twee jaar komen.
2. Ontwikkel opwek en flexibiliteit, in samenhang met de industriële vraag. Ontwikkel in elk geval 10 GW extra aan wind op zee voor 2030. Tref voorbereidingen voor 26 tot 46 GW extra in 2050. Voor een gelijkmatige ontwikkeling van de opwek en vraag is een nationaal borgingsmechanisme nodig dat zekerheid geeft voor beide sectoren.
3. Versnel de opschaling van de transportinfrastructuur. Tot 2030 moet met spoed aan meer transportcapaciteit voor elektriciteit en waterstofinfrastructuur worden gewerkt. Uiterlijk in 2022 zijn beslissingen nodig over aanvullende grootschalige verzwaring van de elektriciteitsnetten en verdere versterking van de landelijke waterstofinfrastructuur tot een landelijke backbone. Daarom pleit de routekaart voor kortere vergunningstrajecten, betere en veilige uitwisseling van data.
4. Ontwikkel een programmatische aanpak van innovaties en kennisverspreiding. Innovatie, opschaling en verlaging van risico’s en kosten zijn een essentieel onderdeel van de route naar de benodigde schaal van elektrificatie. Dit vereist een programmatische aanpak van innovaties met een grotere inzet op elektrificatie, organiseren van kennisuitwisseling tussen bedrijven en het opleiden van voldoende technisch gekwalificeerde mensen.
Over de Routekaart Elektrificatie
De Routekaart Elektrificatie is ontwikkeld op verzoek van de Werkgroep Power-to-Industry en is aangeboden aan de Uitvoeringstafels Industrie en Elektriciteit onder het Klimaatakkoord. Opstellers zijn TKI Energie en Industrie (onderdeel van Topsector Energie), DNV en TNO samen met vele betrokken stakeholders en partners. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat zal de Routekaart Elektrificatie spoedig delen met de Tweede Kamer.
Oproep Elektrificatie van de Industrie
In aansluiting op de presentatie van de Routekaart Elektrificatie, presenteerde gisteren de Power-to-Industry-coalitie – een coalitie van bedrijven, belangenbehartigers uit de industrie, energiesector en milieuorganisaties – de Oproep Elektrificatie van de Industrie. Er zou te weinig aandacht zijn voor elektrificatie van de industrie terwijl dit wel bijdraagt aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Voor zowel de industrie als energieproducenten en netbeheerders is het volgens de initiatiefnemers belangrijk dat de overheid specifieke doelen stelt voor elektrificatie, en voldoende middelen vrijmaakt en infrastructuur gaat realiseren.
Drie actiepunten voor een nieuw kabinet
Om het potentieel van elektriciteit te kunnen realiseren mag het nieuwe kabinet dit dossier niet langer negeren. De coalitie vraagt op de volgende punten daadkrachtig beleid.
• Schep de juiste voorwaarden voor industriële bedrijven om te kunnen elektrificeren, onder andere door betere subsidieregelingen en er zo voor te zorgen dat het gebruik van elektriciteit aantrekkelijker wordt.
• Meer hernieuwbare energie. Voor elektrificatie is meer groene stroom nodig. Alleen al voor de industrie moet er in 2030 minstens 45 TWh bijkomen, bijna het dubbele van de doelstelling voor wind op zee uit het Klimaatakkoord. De organisaties roepen de overheid op zo snel mogelijk extra productie uit zon en wind mogelijk te maken.
• Realiseer tijdig infrastructuur. Om elektrificatie mogelijk te maken moet het elektriciteitsnet worden verzwaard. Dit is een grote opgave waar gelukkig steeds meer aandacht voor is. De doorlooptijden, die gemiddeld acht jaar zijn, zijn nog steeds veel te lang. De overheid moet daarom werken aan het versnellen van de trajecten.
Category: Windenergie
