Kleine windmolenspecialist Hulst Wind Energy zet in op groeiende vraag naar slimme energieoplossingen – interview
In het hoge noorden van Nederland, in de provincie Groningen, is al ruim dertig jaar de familie Hulst actief op het gebied van kabels. Daar is in 2018 ook een nieuwe bedrijfstak bijgekomen, namelijk de verkoop van kleine windmolens. Tot vorig jaar ging het om de windmolens van een externe producent maar sinds 2023 maakt de familie hun eigen windmolen. Het bedrijf zit vol met plannen. Tijd dus om een bezoek te brengen.
Door Sabine Lankhorst
Op een, zal je net zien, bij uitzondering windstille dag kom ik aan bij de vestiging in Oldenzijl. Ik word daar hartelijk ontvangen door Teun Hulst, één van de drie zoons Hulst die in het familiebedrijf werkzaam zijn. Zijn vader, Tjark Hulst, begon in 1994 al in de kabels. Hier zijn de bedrijven Hulst Innovation Cable Equipment (HICE) en de verhuurtak HICE Rental uit voortgevloeid. Vanuit de locaties Westeremden en Appingedam houden deze bedrijfstakken binnen de Hulst Innovation group zich bezig met de productie en verhuur van kabeluitrustingen die ingezet kunnen worden voor onder andere het leggen, transporteren en opslaan van subsea kabels.
Alhoewel deze bedrijven dus ook actief in de windenergiemarkt zijn, is dit iets voor een later moment. Vandaag richt ik mij op de bedrijfstak dat kleine windmolens maakt, Hulst Wind Energy, voorheen Windmolens op Maat. Van de drie broers is het Teun die zich geheel op deze activiteit richt en daarin A tot Z kennis heeft opgebouwd. Broer Gijs is binnen het familiebedrijf vertegenwoordiger en broer Jesse houdt zich bezig met de transportafdeling.
Vader Tjark richt zich voornamelijk op de kabeltak alhoewel hij wel de grondlegger is van het bedrijf in kleine windmolens, vertelt Teun. In 2017 had hij het idee om een windmolen in de tuin te zetten. Dit stuitte echter op weerstand van zijn vrouw die de windmolen te groot vond waarna hij op zoek is gegaan naar een geschikte windmolen om bij het bedrijf te plaatsen. Na een omweg kwam hij in 2018 uit bij het Deense bedrijf Solid Wind Power. Daar heeft het bedrijf nu ruim 100 molens van staan.
Eigen windmolen
In 2023 is het bedrijf begonnen met de productie van hun eigen 25 kilowatt (kW) windmolen, de Logic 25. Deze is samen ontwikkeld met een Deense ontwikkelaar. Het is hier, in Oldenzijl, waar deze Logic 25s worden geassembleerd en waarvandaan de installatie wordt uitgevoerd. Hulst Wind Energy bewoont sinds april 2023 deze locatie van een voormalig landbouwmechanisatiebedrijf. Het heeft nog wat voeten in aarde gehad om het hele pand te vernieuwen. In een half jaar tijd is alle asbest verwijderd, zijn er 70 zonnepanelen gelegd en wordt het pand nu in plaats van gas verwarmd door een houtkachel van 80 kW, vertelt Teun.
Onderhand zijn er al meer dan 50 exemplaren van de Logic 25 geplaatst. De eerste staat in Denemarken, waar deze gevalideerd is, de tweede op het terrein van hun eigen vestiging in Westeremden. De derde, en tevens eerste klantmolen, staat in Pingjum bij Harlingen.
Rebranding & uitbreiding internationaal
Dit jaar heeft het bedrijf besloten om ook meer internationaal te gaan. Daar paste een naamsverandering bij, aangezien de huidige naam niet zo goed te vertalen is. Duitsland is de eerste internationale markt die aangeboord is. Sinds kort heeft HWE een vestiging met werk- en kantoorruimte in het Duitse Neermoor. Naast de functie van verkooppunt zal deze ruimte ook worden ingericht om als ‘Experience Centrum’ te dienen, vertelt Teun. Er komt een windmolen te staan om te tonen aan potentiële klanten maar de ruimte kan ook dienen om lezingen te geven en open dagen te houden.
Rondleiding
Na de korte introductie word ik rondgeleid door het bedrijf, te beginnen met de assemblagehal. In deze ruimte wordt de windmolen geassembleerd en een andere ondergaat een proces van testdraaien. Tegen de wand van de ruimte staat een stelling met grote kisten. Elke kist bevat de onderdelen voor één windmolen die in deze ruimte voor assemblage nodig zijn. Teun legt het basisconcept van de Logic windmolen uit. Deze bestaat uit een hoofdas met aan beide uiteinden een hoofdlager. De tandwielkast is gebaseerd op een zwevend principe. Alle krachten die vanuit de rotor komen gaan door deze opzet eerst door de hoofdas en de hoofdlagers. “Je wilt eigenlijk geen kracht op de tandwielkast maar in de hoofdlagers. De hoofdlagers zijn dan ook vijf keer overmeten voor de molens”, vertelt hij.
Assemblage van een Logic 25
De Logic 25 windmolen is gecertificeerd voor IEC 61400-2 normering voor windklasse III. De molen heeft een opstart bij 3,5 tot 4 meter per seconde en kan al energie produceren voor het net bij 2,5 tot 3 meter per seconde. Daarmee is de windmolen geschikt voor het opwekken van energie in lage windgebieden. De Logic 25 is beschikbaar in ashoogtes van 15, 20, 25 en 30 meter.
Gemiddeld duurt het vier dagen om een windmolen gereed te maken voor plaatsing bij de klant, vertelt Teun. Er wordt hier één molen per man in elkaar gezet. Dat is een bewuste keuze, vervolgt hij: “Als je er tien tegelijk doet en er wordt ergens een fout gemaakt, dan loopt dat door. Bovendien past dit ook prima in onze planning. We proberen een hele stabiele productie aan te houden.”
Er werken op dit moment zeven personen op deze locatie. Bijna iedereen die hier werkt is multifunctioneel. “Zo zorg je er niet alleen voor dat het werk uitdagend blijft maar kom je soms ook tot nieuwe inzichten binnen het productieproces”, zegt Teun.
Om het werk uitdagend te laten blijven biedt HWE werknemers ook interne opleidingen. “En als je windmolens niet meer leuk vindt dan kan je ook naar de mobilisatie, kabel, en engineering kant van onze bedrijven. We zijn ondertussen zo breed dat je de uitdaging niet ergens anders hoeft te zoeken”, voegt hij toe.
Zoveel mogelijk in-house
We lopen door naar een volgende ruimte waar een opslag voor kleine onderdelen zoals beugeltjes, hydrauliek slangen, en meer is ingericht. “In principe produceren we alles wat we in Nederland en zelf kunnen produceren zelf. Alles wat expertise vergt, zoals de bladen en de masten, laten we in Denemarken maken. Alles komt in ieder geval uit Europa en van gerenommeerde bedrijven. Daarnaast werken we graag met lokale partners”, benadrukt Teun.
Windmolens op mobiele fundatie
In een andere ruimte wordt gewerkt aan een nieuw concept. Het gaat om een mobiele fundatie. Met deze mobiele fundatie richt HWE zich met name op de bouw en infrasector waar tijdelijk behoefte is aan een meer duurzame stroomvoorziening ter vervanging van dieselaggregaten. Teun vertelt dat ze in het nieuwe Experience Centrum in Duitsland een eerste windmolen op een mobiele fundatie willen plaatsen. De vestiging daar is dus niet alleen voor Duitse klanten interessant om te bezoeken.
Teun ziet ook kansen voor de verhuur van de mobiele windmolen binnen de eigen groep van bedrijven, als toevoeging tot het verhuuraanbod van HICE Rental. Het bedrijf is tevens in gesprek met accucontainerverhuurders, waar een mobiele windmolen een mooie aanvulling geeft bij tijdelijke projecten als evenementen en tijdelijke woningen.
Het bedrijf is al ver met het concept. Teun verwacht dat de eerste versie dit jaar nog operationeel kan zijn. Ondertussen wordt er onderzocht hoe het werkt met de vergunningen voor een tijdelijke windmolen. Dat is in Nederland wel lastig beaamt Teun. Deze processen duren lang en juist met een tijdelijke windmolen is snelheid gewenst.
Niet groter maar kleiner – de Logic 15
De mobiele fundatie kan worden toegepast op de huidige windmolen van HWE maar ook op het nieuw te lanceren zusje hiervan – de Logic 15. Deze komt volgend jaar op de markt, vertelt Teun. In een kleine R&D werkplaats werkt HWE al aan deze windmolen die vanaf volgend jaar op de markt beschikbaar zal zijn. Deze versie komt met bladen van 6,5 meter en in ashoogtes van 15 en 20 meter op een vaste mast.
Op het moment van publicatie van dit artikel is een prototype succesvol geïnstalleerd in Denemarken waar het een duratietest zal doorlopen. Het bedrijf hoopt de komende maanden genoeg data te verzamelen om nog voor de zomer 2025 het typecertificaat te kunnen behalen.
Waar andere windturbinebedrijven alsmaar groter gaan, gaat HWE dus kleiner. In eerste instantie dus een vreemde keuze, maar gezien de marktomstandigheden goed verklaarbaar, legt Teun uit, “Er is veel vraag naar een goede 15 kW windmolen die goede energieproductie levert. Deze zijn geschikt voor tijdelijke projecten maar misschien wel belangrijker is de vraag vanuit boeren die vanwege de huidige terugleverkosten liever voor een wat kleinere windmolen gaan. Met de Logic 15 hebben we een hele goede molen waarmee we zoveel mogelijk wind in het lage gebied pakken.”
We lopen verder, door het ‘Bouten en moerenhok’ waar de bouwpakketten worden samengesteld om mee te nemen bij het plaatsen van de fundatie voor de windmolen. HWE maakt gebruik van betonnen fundaties voor optimale stabiliteit. Vervolgens moet het beton vier weken drogen voor de windmolen geplaatst kan worden.
Hydraulisch kantelbare windmolen
In een laswerkplaats worden kantelstukken in elkaar gezet. Zodra deze klaar zijn, gaan ze naar de spuiter. Teun legt uit dat de Logic 25 met 15 en 20 meter ashoogte hydraulisch kantelbaar zijn. Dit kantelstuk onderaan de uit twee delen bestaande mast zorgt ervoor dat de windmolen (mastdelen, gondel en bladen) in zijn geheel omhoog en omlaag gebracht word bij het installeren en bij onderhoud. Bij de installatie van windmolens met een 25 of 30 meter ashoogte op vaste mast wordt een telescoopkraan van ingezet.
Eigen freesmachine
In een ander loods wordt gewerkt aan een vijf-assige CNC freesmachine. Teun legt uit: “Hiermee kunnen we straks zelf de hubs en de frames van de nacelle frezen, daar is rekening mee gehouden bij het ontwerp van de Logic 15. Dat wordt nu nog uitbesteed.” Hiermee trekt het bedrijf weer een stukje in-houseproductie naar zich toe.
In dezelfde ruimte staan verschillende bakken met onderdelen klaar, sommige moeten nog verwerkt worden en anderen zijn gereed voor assemblage. Bij een aantal bakken met rotorkoppen vertelt Teun dat deze tegenwoordig uit één stuk gegoten worden geleverd. Voorheen werden delen aan elkaar gelast. Aangezien dat laatste een arbeidsintensief proces is, kunnen zo de kosten gereduceerd worden.
We vervolgen onze weg naar buiten, de laatste stop in de rondleiding op locatie. Hier komen de niet in-house geproduceerde onderdelen aan en liggen de pakketten gereed die HWE collega’s mee moeten nemen voor de installatie van de fundaties of windmolens. Tevens staat hier de apparatuur die nodig is voor de installatiewerkzaamheden. “Voor de plaatsing van de fundatie doen we alles zelf. We hebben onze eigen graafmachine en vrachtwagen”, zegt Teun. “Als we onderhoud moeten dan bij windmolens waar we lastig bij kunnen, zoals 200 meter in het veld of in drassige gebieden, dan nemen we onze rupsmover mee. Deze hebben we zelf ontwikkeld en gebouwd. We hebben daarnaast ook gewoon een werkvrachtwagen met een kraantje erop.”
Het staalwerk voor de fundering ligt klaar om meegenomen te worden
Operationele Logic 25
Nu we alle fases van het assemblage proces hebben aanschouwd, is het tijd om de Logic windmolen in zijn volle glorie te zien. We rijden naar een klant in de agrarische sector vlak bij Eemshaven. Sinds een half jaar draagt HWE’s Logic 25 met 15 meter ashoogte bij aan de energievoorziening van dit bedrijf. Het bedrijf heeft veel energie nodig voor de koeling van aardappelen, met name in de winter. Juist dan kan een windmolen een mooie bijdrage leveren.
Zo buiten is het ook goed te ervaren hoeveel geluid de windmolen maakt. Dat valt mij persoonlijk best mee, moet ik zeggen. Teun benadrukt nog even extra dat de windmolen enorm stil is omdat deze een vaste rotatiesnelheid heeft. Ik maak nog snel even een paar foto’s, en ook van de in de verte uitstekende grote windturbines bij de Eemshaven, en bereid me voor op de rit naar huis – extra oplettend of ik nog Solid en Logic windmolens tegenkom……
Category: Kleine Windmolens, Longreads, Techniek & Innovatie, Windenergie
