Ondernemers en investeringskansen voor on- en offshore windenergie in Polen
In de Nederlandse windenergiesector zijn zowel gevestigde bedrijven als individuele investeerders altijd op zoek naar het volgende ‘hot project’. Ondanks deze drang naar investeringen is de bouw van nieuwe onshore windprojecten in Nederland, vooral in de laatste jaren, op moeilijkheden gestuit om redenen die verband houden met de bottom-up benadering van de Regionale Energie Strategieën en in het algemeen de hoge bevolkingsdichtheid en de beperkte ruimte die beschikbaar is voor de bouw van deze projecten.
Investeerders en dienstverleners kunnen deze uitdagingen echter overwinnen door investeringsmogelijkheden te overwegen in andere landen, waar de windenergiemarkten zich nog in een ontwikkelingsstadium bevinden.
Een dergelijk land is Polen. Met ongeveer 80% van de energie nog steeds afkomstig van steenkool en bruinkool, biedt dit land enorme mogelijkheden voor buitenlandse investeringen en ondernemerskansen in zowel wind op land als op zee. Het land heeft de ambitie, geïnspireerd door de Green Deal, om tegen 2050 27% van de energiemix uit windenergie te laten bestaan. Hiermee vormt windenergie de meest aantrekkelijke bron van hernieuwbare energie in de Poolse eenrgiemarkt.
Offshore Wind Sector Deal
In 2021 heeft Polen zijn eerste Offshore Wind Sector Deal ondertekend. Hiermee bevestigt het land de commitment om de verdere ontwikkeling van offshore projecten te versnellen en ondertussen te zorgen voor maximaal 60.000 banen door de jaren heen. De capaciteit van deze offshore windenergieprojecten zal tegen 2040 16,9 GW bedragen. Hiervan zal naar verwachting 5,9 GW tegen 2030 worden gebouwd. De regering zal vanaf 2025 een veilingsysteem gebruiken om de projecten aan de geïnteresseerde partijen toe te wijzen.
Gebrek aan expertise
Polen heeft momenteel nog geen offshore windparken en mist dus expertise op het gebied van de ontwikkeling, de bouw en het onderhoud van deze parken. Desondanks dringt de regering voortdurend aan op de aanwezigheid van lokale inhoud in de gehele toeleveringsketen die bij deze projecten betrokken is. Door het hierboven genoemde gebrek aan expertise in offshore projecten kunnen nationale leveranciers echter slechts 20-25% van de toeleveringsketen voor hun rekening nemen.
Dit is een vrij aantrekkelijke kans voor Nederlandse bedrijven met ervaring in: projectontwikkeling, engineering, bouw en exploitatie & onderhoud van offshore windprojecten. Door zich in dit stadium op de Poolse markt te begeven, kunnen Nederlandse bedrijven de vruchten plukken van het voordeel van de “early mover’s advantage”.
De grootste nationale spelers die zich op dit moment bezighouden met het ontwikkelen van offshore wind in Polen zijn: Polenergia, PKN Orlen en PGE, Enea en Tauron die een samenwerking zijn aangegaan.
Wachten op aanpassing Afstandswet
Bij wind op land is de situatie anders. Uit de meest recente informatie blijkt dat het land al een geïnstalleerde onshore windcapaciteit van ongeveer 6 GW heeft. Net als in Nederland zijn investeringen in onshore windenergie sterk afhankelijk van het onderliggende beleid, dat in het geval van Polen wordt beperkt door de ‘afstandswet’. Deze bepaalt dat windturbines een minimale afstand tot woningen en natuurbeschermingsgebieden moeten aanhouden die gelijk is aan tienmaal de hoogte van de windturbine met rotorbladen (de “10H-regel”).
De nationale spelers hebben lange tijd tegen deze wet gelobbyd en in 2021 een wijzigingsvoorstel bij de regering ingediend. Het besluit van de regering over deze wijziging zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2022 worden gepubliceerd. Een versoepeling van de Poolse afstandswet zou zich vertalen in een toename van onshore windprojecten in het land. In best case scenario’s van het Jagielloniaans Instituut wordt geraamd dat een verregaande liberalisering van de afstandswet voor 2022-2030 tot 11,1 GW aan onshore windprojecten zou kunnen opleveren.
Hoewel er in Polen onshore ontwikkelingservaring voorhanden is, is er nog ruimte voor inbreng van Nederlandse bedrijven als investeerder/financier of als dienstverlener: op het gebied van advies, engineering, exploitatie- en onderhoudsdiensten.
Geschreven door: Denisa Kasa, investeringsadviseur, Energy Investment Management
Denisa Kasa voert sinds september 2021 onderzoek uit naar de ondernemers- en investeringskansen die de energietransitie in Oost-Europese en Balkanlanden creëert. Dit artikel is gebaseerd op enkele van haar bevindingen over de Poolse windenergiesector.
Dit artikel is de eerst in een reeks. Lees ook Denisa’s tweede bijdrage over Roemenie.
Category: Fotos, Wereldwijd
